Screening op Borstkanker in historisch perspectief

Voor een samenvatting in pdf vorm lees:

Tijdlijn (RIVM): aangevuld met eigen informatie

1990 Landelijke invoering
1993 De eerste verrijdbare screeningsunits
1996 Aansluiting op het GBA
1996 Eerste mammapoli in het Reinier de Graaf Ziekenhuis
1998 De leeftijdgrens schuift op van 70 naar 75 jaar
2002 Verbeteringen in het onderzoek LRCB voor kwaliteit, LETB voor epidemiologie.
2006 Regie naar het RIVM
2010 Van 28 naar 16 beoordelingseenheden. Van 19 naar 5 screeningsorganisaties,
2010 Borstfoto's voortaan digitaal Invoer landelijke database IBOB, verdeeld in 5 regionale sub-databases.
2012 1 miljoen onderzoeken per jaar
2014 Gegevens volledig digitaal
2014 IKNL neemt rol over van LETB in monitoring van de bevolkingsonderzoeken en verzorgt de kankerregistratie via het NKR
2016 Verandering verwijspatroon: verwijzing BIRADS-0 naar afdeling Radiologie in plaats van Mammapoli.
2019 Invoer "Screenit" als landelijk systeem, IBOB wordt als database afgesloten en is alleen toegankelijk onder speciale condities
2020 Overgang 5 regionale naar één landelijke screeningsorganisatie.

Ontwikkelingen:

Digitalisering van het bevolkingsonderzoek op borstkanker in Nederland tussen 2007 en 2010. Beheerder van deze website, Alex Wanders, heeft daarbij een belangrijke rol gespeeld.
Gestructureerde verslaglegging, nodig voor goede communicatie, verantwoord wetenschappelijk onderzoek en voor training van artifiviele intelligentie.
Dicht klierweefsel als risicofactor: Dens Trail. Een andere route voor vrouwen met dicht borstklierweefsel, waarbij MRI ingezet wordt.
Artificiele intelligentie: ondersteuning van de twee screeningsradiologen, vervanging een van twee radiologen, verbetering workflow.
Betere zichtbaarheid van mogelijke afwijkingen op het mammogram: tomosynthese en gebruik van contrast-enhanced-mammography.
Op risico gebaseerde diagnostiek: PRISMA-Studie. Niet one-fits-all maar op risico's gebaseerde, persoonsgerichte diagnostiek.

Problemen en discussies:

Het aantal intervalcarcinomen blijft al vele jaren onveranderd. Zijn de menselijke waarnemingsgrenzen bereikt en moeten nieuwe middelen ingezet worden? Artificiële intelligentie?
Het stijgende verwijscijfer zorgt voor angst en onzekerheden bij betrokken deelnemers. Weegt dat op tegen het vroegtijdig vinden van meer borstkanker?
Wat is het optimale moment om het beginstadium van borstkanker te ontdekken ter voorkoming van overdiagnostiek? Hoe vroeg is vroeg?
Bij welke kankersoorten moet gehandeld worden of kan afgewacht worden? Kan specifieke diagnostie een aanwijzing geven voor de meest geschikte behandeling en de uiteindelijke prognose?

Van vele kleine regionale naar één grote landelijke organisatie:

Werkzaamheden medewerkers veranderen, functies worden toegevoegd of verdwijnen.
Van korte naar lange overleglijnen. Is het optimale nu gepasseerd?
Beslissingsbevoegdheid van deelnemers op de werkvloer gaat over naar regulering op hoger bestuursniveau.
Grote investeringen worden aanbesteed.
AVG en privacy veranderen de mogelijkheden voor (wetenschappelijk) onderzoek.
De AVG biedt soms onverwachte mogelijkheden.
Bij het inrichten van de nieuwe database van het bevolkingsonderzoek op borstkanker, Screenit, is niet tijdig nagedacht over verwerking gegevens voor kwaliteitsbewaking. Pas in 2023 werd het voor de screeningsradiologen enigermate mogelijk inzicht te krijgen over de juistheid van hun beslissingen. Vanaf de invoer van Screenit, in 2019, was er 4 jaar lang geen of nauwelijks feedback mogelijk.

Rubrieken